6 Kasım 2013 Çarşamba

Uyku Arkadaşım Kuzu

Bir gece Okan Bayülgen'in programında izlediğimde öğrenmiştim uykusuz anneler kulübü diye bir kulüp varmış. O zamanlar hamile bile değildim, bu anneler uykusuzluk hakkında bebekli arkadaşlarımdan duyduklarımın üzerine tuz biber olmuş sanki tüm evren birleşip "sakın çocuk  işine girme" diye avaz avaz bağırmaya, sirenler çalmaya başlamıştı. Tabii ki hormon denen şeyler var ki ne siren ne alarm ne de korku dinliyor ve bir bakmışsınız bebek dergileri karıştırmaya başlamışsınız.

Aslında uykuya düşkün biri değilimdir, hafta sonları bile erken kalkar yatakta geçirilmiş zamanı kayıp olarak görürüm ama gece uykum bölündüğünde gözlerim faltaşı gibi açılır, tekrar dalmam saatler sürer ve gün içinde kendimi toplamam zor olur, surat sallar dururum (bu lafı da çok severim:) bu yüzden hamilelik dönemimde okuduğum kitaplarda da bu uyku konusunda takık oldum. Herkesin bildiği Tracy Hogg'u Nadidem ilk önerdiğinde bebeklerin E.A.S.Y. (eat, activity, sleep, your time -yeme, aktivite, uyku, senin zamanın) 'e göre düzenli büyütüldüğü rutin işi kulağa güzel geliyordu da, elime aldığımda  Tracy neyin kafası ile yazmış bu kitabı öyle saatli bebek mi büyütülürmüş demiştim. Lakin sonra sonra dize gelip sahifeler arasında çözüm ararken ben de rahmetle andım kendisini. 

Öncelikle bebeklere nasıl her şeyi zamanla öğretiyorsak kendi kendine uyumayı da öğretebiliriz. Bunun için bir sürü yol var, kimi Ferber metodu kimi Tracy metodu kimi Harvey metodu tercih ediyor, belki bilmediğim başka metotlar da vardır ama önemli olan hangisini benimsiyorsanız tutarlı olup vazgeçmemeniz. Bebeği kendi kendine uyumak istediği saate kadar bırakır ve sallama, memede uyutma, birlikte uyuma vs. gibi yöntemlerle bebeğinizi uyumasına izin verirseniz ya da uyku saati olmasına gerek yok derseniz işiniz çok kolay -ki bu başlarda kolay gelir de bebeğin yaşı büyüdükçe ve size esmer günler düştüğünde öyle olmadığını anlarsınız. Ancak bu konuda bir düzen oluşturmak isterseniz başlarda zorluk çekip sonra sefasını sürermişsiniz. Sürermişsiniz diyorum çünkü ben de kitapların yalancısıyım, henüz bir yamuk olmadı umarım devamı gelir.


Eğer bu yazıyı ortada çocuk mocuk yok ama bir bakınıyorum diyen biri olarak ya da sadece meraktan veya takipçi olarak okuyorsanız ve daha önce rastlamadıysanız uyku eğitimi konusunda faydalanmak için burayı,  burayı ve burayı ziyaret edebilirsiniz, şimdiden fazla bilgi göz çıkarmaz. Eğer başı uyku problemi ile dertte biri olarak okuyorsanız zaten çoktan okumuşsunuzdur, umarım en kısa sürede çözüm bulursunuz.

Bebeklerden beklentimiz 4 aylık olduklarında, hem ihtiyacı hem de kapasitesi bakımından 10-12 saatlik gece uykusu yapabilir seviyeye gelmeleri. Nasıl? 10-12 saat acıkmaz mı? -Normal zamanda doğan ve normal kiloda olan bebekler için- acıkmıyorlarmış, sadece alışkanlıktan uyanıyorlarmış. Acıkma uyanması ile alışkanlık uyanması arasındaki farkı da şöyle anlayabilirmişiz; Tracy'e göre her gece aynı saatte uyanan bebekler alışkanlıktan, farklı saatlerde uyanan bebekler ise açlıktan uyanırlarmış.(Bizzat deneyimledim, öyle.) Zaten alışkanlıktan uyanan bebek bir iki dakika emer ve uykuya dalar. Bu uyku meselesi ile ilgili tonla detay var zaten(uyku rutini, rüya öğünü, büyüme atağı vs. gibi),  ama buradaki en önemli amaç gece uyanan bebeği acıktığını düşünerek besleyip  bu hususta yanlış ebeveynlik tutumunda bulunmamak. "Gece beslenmeleri, bebeğinizin sindirim sistemini aktive ettiğinden deliksiz ve kaliteli uyku kapasitesini bozar"( Sinem Olcay Kademoğlu, Merhaba Bebek syf: 157)mış. Bu paragrafı bebeklerin gece mutlaka acıkıp uyanacaklarına inanların/şimdiye dek öyle görmüş öğrenmiş olanların bilgilerini tazelemek adına yazdım. Ben deneyimledim, bebeğimi okudum, gözlemledim ve düzeni tutturdum(maşallah).Darısı yapamayanların başına.


Uzun bir girizgah sonrası; bu yazının konusu uyku arkadaşı, doğru uyku eşleştirmesi yapmak. Biz yetişkinler gece uykusu sırasında bir kaç uyku döngüsü yaşarız, REM uykusuna yani rüya gördüğümüz ve uykunun en hafif olduğu süreçten diğer döngüye geçişte uyandığımızda uyku eşleştirmesi yaptığımız nesnelerin yardımı ile (çoğumuz için yatış pozisyonu, yastık gibi) uykuya dönmemiz kolay olur. Bebekler için de aynını düşündüğümüzde onların döngü geçişlerinde de uykuya dönmeleri için ihtiyaç duydukları şeyler (parmak emme, kulak tutma, dokunmaktan hoşlandıkları bir oyuncağa sarılmak vb.) olacaktır. Uyku eşleştirmesini pışpışlanmak, sallanmak ya da emzikle yapan bir bebek uyandığında tekrar kolaylıkla uyuyamayacaktır. Ben Çağan için 3. ayın sonunda bir uyku arkadaşı alarak uyku eşleştirmesi yapmasını sağladım. Bu oyuncakla sadece uyku zamanı yatağına yattığında, dışarıda olduğumuzda uyku saati geldiğinde pusetinde ya da araba koltuğunda oynamasına izin verdim.  Başlarda kuzuyu umursamayan şehzade balık zamanla arkadaşına alıştı. Kendi yatağı dışında bir yerde uyuduğunda da kuzusunu yanında bulan balık kendisini güvende hissederek uykuya devam edebiliyor. Asıl hayalim kuzuyu görünce zorlanmadan uykuya geçebilmesiydi, çok da hayalperest olmamak lazım:)


Uyku arkadaşı seçerken dokusuna, büyüklüğüne ve diş kaşıyıcısı olmasına dikkat ettim. Alıştığını görünce de uyanık kaldığı sürelerde yıkamak ve kurutmak zor olduğundan(fön makinesi ile kuruturken yandı:)), dışarı çıktığımızda yanımıza almayı unutabildiğimizden bir tane daha alıp yedekledim. Şimdi aralarından su sızmayan iki arkadaş oldular. Bir uyku arkadaşı hikayesi de burada.

Bebeğinizi alıştıracağınız bir uyku arkadaşı onun kaliteli uyku uyumasına yardımcı olmasının yanında  sizin uykularınıza da bonus kazandırır.

Bol bonuslu uykular.





8 yorum:

  1. Ah ahh uykusuz günlere cok az kaldi. Insallah ben de uyku duzenini oturtmayi basarabilirim :)

    YanıtlaSil
  2. Ne şahane bir yazı olmuş,uykuyu çok seven ve de şimdiden ilerde bebek olunca naparım diyen birisi icin şahane oldu bunu okumak bilesin:)

    YanıtlaSil
  3. Anneler ve anne adayları için güzel bir konuya değinmişsin. Çok çok önemli.
    Ve en önemlisi bunun öğretilebilir olduğunu hala çoğu annenin bilmiyor olması.
    Hep dediğim bir şey var, bebeğin/çocuğun bir rahatsızlığı yoksa uykuyu gerçekten öğretmek çok da zor değil. Biraz emek, sabır ve ilgi meselesi.
    Ben başlangıcı sıkı tutup sonra sefasını süren gruptanım:)
    Senin de bir yol çizmene sevindim, bilinçli annelik böyle bir şey işte...

    YanıtlaSil
  4. Bebek yetiştirirken annelerin en çok zorlandığı iki konu; uyku ve beslenme...
    Faydalı bir konuya değinmişsin, pek de güzel yazmışsın:)
    Benden de küçük bir anekdot olsun fatmagül ile bihter'in hikayesi...
    ikizlerimi uyku arkadaşıyla -Playskool Ninnili Uyku Arkadaşım- 5. ayında tanıştırdım, biri onu pek sevdi, sarıldı kokladı, diğeri onu hiç sevmedi. Aylar geçip büyüdükçe onu beşiğinden atmaya başladı, bende vardır bebişin bildiği diyerek üstelemedim:)
    Şimdi 16 aylık oldular, biri uyku arkadaşını öpe koklaya ayağında sallıyor, emziğini onunla paylaşıyor, diğeri eline bile almıyor, gıcır gıcır duruyor suçu nedir bilmeyen fatmagül:)

    YanıtlaSil
  5. İlk yorumumu yapalı baya olmuş, baksana Oğuzalp 5 aylık oldu bile:)
    2-3 civarı müzikle sakinleşerek kendi kendine uyuyordu; ancak son iki aydır uyku konusu biraz sıkıntılı.
    Gündüz neredeyse hiç uyumuyor, gece 12-1 i buluyordu uyuması. Ağlamadığı için sorun etmiyordum, kendi bilir diyordum, ama son günlerde sürekli mız mız. Biz uykusu geldiğini anlayınca emziğini veriyoruz, babası yanına yatıp saçıyla, yüzüyle oynamasına izin vererek uyumasını sağlıyordu, şimdi de sürekli bir şeylere dokunmak istiyor. Emerken bile sürekli tişörtümü çekiştiriyor, yatağında çarşaf vs ne görse çekiyor. Öyle olunca ben de bir an önce uyku arkadaşı edinmem gerektiğini düşünüp yazına baktım. En azından geceleri alışkanlıktan uyandığında kendi kendine uyuyabilir:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Garip geldi değil mi Nesrin:) Ben de geriye dönüp fotoğraflara bakınca öyle hissettim. Oğuzalp geldi de 5 aylık bile oldu:)
      İşte o birlikte uyuma meselesi sonra büyük sorun oluyor, hep uyurken yanında birini istiyor bebekler. Bu dertten muzdarip çok tanıdığım var. Çağan baya alıştı kuzuya, bazen uyumak istemediğinde tepki olarak yere atıyor. Bir kez veriyorum, yere düşmüş kuzucuk, hadi uyku zamanı, kuzucukla birlikte uykuya diyorum. Tekrar atarsa vermiyorum. Çağan kuzuya alıştı ama onsuz da uyuyabiliyor, bağımlısı değil, bazen dışardayken vermeyi unuttuğum oluyor ya da bana kızıp yere ya da beşiğinin arkasına attığında vermediğimde kendi kendine uyuyor. Uykusu geldiğinde onunla sarmaş dolaş kendi kendine sesler çıkarması, şarkı-ninni söylemesine ayrı bayılıyorum:)
      İnşallah Oğuzalp de alışır bir uyku arkadaşına, sana da bol bonuslu uykular Nesrin:)

      Sil
  6. Bu ilham verici yazı icin tesekkurler!
    Ben de ise baslayinca duzen oturturum derken ise baslamayi da erteleye erteleye 6 ayi dolduran bebegimin uyku sorununu artik cozmek icin arayislardayim. Sizin uyku arkadasinizi cok begendim! Marka ve model ile nereden aldıgınız bilgisini paylasirsaniz cok sevinirim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faydalı olabildiysem ne mutlu:) Bizim kuzumuz Baby Fehn diye bir marka, modeli bilmiyorum benzerleri var ama diş kaşıyıcılı olan kuzu buydu. Unnado'dan almıştım. Umarım bulabilirsiniz.

      Sil